صفحه‌اصلی شاعران عطار

مظهرالعجایب

نقل نمودن معجزه حضرت امام رضا علیه السلام و بیان آنکه نسب و نسبت ظاهری با مخالفت، بعد و گرفتاریست ونسبت باطن با ارباب هدایت با موافقت رهائی و رستگاری.: بود در بغداد نیکو مقبلی

قال النبی صلی الله علیه و آله و سلم: «ان لحوم بنی فاطمة محرمة علی السباع»: چون بیان کرد آن بزرگ دین سخن

قال النبی صلی الله علیه و آله و سلم: «ان لحوم بنی فاطمه محرمة علی السباع»: هر که در اصل از نبی دارد مقام

قال النبی صلی الله علیه و آله و سلم: «الدنیا جیفة وطالبها کلاب»: جیفهٔ دنیا چو مردار آمده

بیان خاتم بخشیدن حضرت امیرمؤمنان(ع) بسائل در بین نماز: دارم از بستان حق گلدسته‌ای

قوله تعالی: «انما ولیکم الله و رسوله والذین آمنوا الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة و هم راکعون»: گفت پیغمبر به یاران این سخن

قال النبی صلی الله علیه و آله و سلم: «کنت مع الانبیاء سراومعی جهراً»: چون ولایت کرد در عالم ظهور

بیان واقعه غدیر و نصب حضرت امیر مومنان(ع) بخلافت و امامت: یک روایت خوب از من گوش کن

قال جل و علا: «یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته»: پس نبی فرمود منبر ساختند

قال النبی صلی الله علیه و آله و سلم: «یا ایهاالناس الست اولی بکم من انفسکم» قالوا بلی یا رسول الله قال: «من کنت مولاه فهذا علی مولاه»: جمله گفتند از طریق مهتری

قال الله تبارک وتعالی: «الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دیناً»: من بگویم آنچه مقصود خداست

و قال علیه السلام: «اللهم وال منوالاه و عاد من عاداه و انصر من نصره واخذل منخذله والعن علی من ظلمه»: چون پیمبر کرد این معنی ادا

بخ بخ لک یا اباالحسن اصبحت مولای و مولا کل مؤمن و مؤمنة: من ولای تو بجان کردم قبول

قال النبی صلی الله علیه و آله: «انا مدینة العلم و علی بابها»: مرتضی و آل او یک مظهرند

قال النبی صلی الله علیه و آله: «من زار ولدی بطوس فکانما زاربیت الله سبعین مرة»: این سخن باشد بقول مصطفی

حکایت بر روح صاحب الولایة و بیان آنکه هر که او را شناخت، صاحب دل است و هرکه او را نشناخت گرفتار آب و گل: یا امیرالمؤمنین این بنده‌ات

تربیت نمودن بطلب هدایت و بیان آنکه مراد از کلمه التعظیم لامر الله فرمان بردن ولایت امیر است و تعظیم نمودن آن و شفقت نمودن برخلق بتعلیم آن: ای پسر گویم ترا آثار خیر

قال النبی صلی الله علیه و آله و سلم: «التعظیم لامر الله والشفقة علی خلق الله»: تا که ایمانت شود محکم از او

سؤال نمودن خواجه ابوالحسن نوری سبب مخالفت معاویة بن ابی سفیان علیه اللعنه و بیان نمودن آن را: خواجهٔ نوری بما همخانه بود

عقد اخوت مصطفی با مرتضی: گفت روزی مصطفی اصحاب را

قال النبی صلی الله علیه و آله: «انت اخی فی الدنیا و الاخرة وانت منی بمزلة هرون من موسی»: پس مبارک گفت احمد شاه را

تشویق نمودن مستعداد بولایت حضرت شاه مردان: چون بدین مصطفی همره شوی

تنبیه ارباب غفلت، و بیان احوال و دریافت خود، و نصیحت نمودن غافلان: ای تو غافل از درون و از برون

بیان سر لو کشف نمودن علی علیه السلام و به عین الیقین، عالم بعلوم آن بودن: آن امیری کو بود در راه حق

ترغیب نمودن طالبان براه حق و بیان مستی و شور کردن، وظهور ولایت ولی را در هر نشأه بازنمودن، و شرح حال خود بر آن افزودن: شو مطیع مصطفی و مرتضی

تمثیل در فرستادن عقل و حیا و علم از حضرت عزت بحضرت آدم (ع): چون ز عزّت خلعت آدم بداد

در بیان روح و جسم و نقصان نفس، و گرفتاری روح باو و رهائی یافتن ببرکت متابعت شاه اولیا: روح تو شهباز علوی آمده است

قصه شیخ شقیق بلخی و هارون الرشید، و بیان نمودن ربقه امام معصوم موسی کاظم علیه السلام و منصور حلاج و تمثیل آنکه آشنا بیگانه را راه بآشنائی می‬نماید و بیگانه آشنا نمی‬شود: بود شیخی عابد و بس پارسا

تمثیل در فواید خاموشی و گوش کردن پند استاد و یک جهت بودن در آن و بیان استعداد جبلی مستعدان: پادشاهی بود احمد نام او

قال النبی صلی الله علیه و آله و سلم: «من صمت نجی» صدق نبی الله: هست خاموشی نشان اهل راز

حکایت بر سبیل تمثیل در آنکه اقتدا به پیری باید نمودن و در دو عالم دستگیری داشتن: بود در ملک بخارا عابدی

موعظه در وصیت نمودن بمتابعت نبی و ولی و تنبیه اهل غفلت: حبّ ایشان گیر تا ایمن شوی

در ترک توجه به دنیی و روی آوردن بعقبی و ترغیب نمودن بمتابعت مصطفی صلی الله علیه و آله: هرکه با آل پیمبر صاف نیست

موعظه در مذمت توجه نمودن به دنیا ونقصان آن و صحبت مردان حق و فایدۀ آن: هرکسی را خود در او جوشی دهند

حکایت در تمثیل حال نادانان، که بخود گمان دانائی برند، و از حقیقت حال دانایان بیخبرند و طریقۀ دانایان از نادان شمرند: یک حکیمی بود دانا در جهان

در نصیحت و موعظه و تنبیه و خطاب قائم الولایه نمودن فرماید: ای برادر در شریعت راه رو

تمثیل قبول پند و نصیحت دادن شیخ نظام الدین حسن صفا فرزند خود را و در آئینه قابلیت آن فرزند تأثیر کردن و قبول نمودن او آنرا: بود شیخی همچو شبلی پارسا

در پند پدر فرزند را: ای پسر این پند از من گوش کن

***: تو خدا را از یقین خود شناس

در قبول نمودن نصیحت و بیان ادیان و ملل مختلفۀ مخترعان و توضیح دین هدی که طریقۀ آل مصطفی و مرتضی است : پند آزادیست ای آزاده مرد

تمثیل در عدل کسری و ثمرۀ آن خصال، و ظلم آوری و نتیجۀ آن، و حکایت شاهزادۀ نیکو و از راه رفتن او بسخن مردم بدسکال و پند دادن شیخ ابوالحسن خرقانی او را و ابا نمودن او از آن: بود سلطانی بصورت چون پری

در مذهب غیبت نمودن و اندیشۀ آن، و مجلس گفتن شیخ شبلی و سؤال سائل و جواب دادن شیخ او را و تنبیه شدن شیخ از آن: بود شبلی را ریاضت در جهان

تنبیه بحال کسانی که در عمل قاصرند و مردم را بدان فرمایند، و مناظرۀ شیخ شبلی، و شیخ ابوالحسن نوری قدس سرهما: بازهم نقلی ز شبلی گویمت

تمثیل در رعایت ادب نمودن، و از عبادت و معرفت غافل نبودن، و مغرور نبودن بطاعت، و تقصیر نمودن در طلب، و تنبیه نمودن حضرت امام جعفر صادق علیه السلام شیخ داود طائی را برعایت ادب: بشنو از گفتار فرزند نبی

در تنبیه حال غافلان و اظهار حقایق عارفان، و بیان یکتائی حق سبحانه و تعالی، و تکرار ظهور صفات او جل جلاله: ای بدنیا صرف کرده عمر خویش

در حقیقت معنی «لامؤثرفی الوجود الاالله» که صرف توحید است: گه شوی دریا و گردی موج زن

در بیان خبر دادن از جلوۀ ظهور مولوی رومی قدس سره: عارفی واقف ز اصل هر علوم

در نصیحت بترغیب دین و آئین نبی، و ترک دنیا و میل بعقبی: چون بیابی سرّ او را بر ملا

در مناجات بدرگاه حضرت قاضی الحاجات عرض میکند: ای تو سلطان و کریم لایزال

در مدح شاه اولیا سلطان اصفیا علی مرتضی علیه السلام میگوید: ای باحمد لحمک لحمی شده

در شرح احوال خود و خواب دیدن حضرت مولی و شفا دادن او را فرماید: بودم اندر تون بوقت کودکی

درضمانت بهشت مرکاتب کتاب راواسراراو فرماید: ای برادر از ریا پرهیز کن

تنبیه در آنکه از غیرببری و بخود روی آوری تا درحجاب نمیری: بُد به نیشابور مرد منعمی

تمثیل احوال آنهائی که بهر چه توجه پذیرند، رنگ آن گیرند و برای صورت میرند: بود دربغداد شیخی نیک رای

در حکایت بیداری بیداردلان که تنبیه است بآگاهی ارباب عرفان و رهائی یافتن از خواب غفلت بی‬حاصلان: مالک دینار مرد کار بود

در خاتمه کلام و تاریخ سال اتمام و اظهار عجز و ناتوانی و معذرت: اندر آن سالی که طبعم گشت یار